ZAWISZA  CZARNY

szkuner

Zawisza Czarny Żaglowiec został zakupiony w 1934 r. przez Związek Harcerstwa Polskiego dla potrzeb szkolenia morskiego w tej organizacji. Jego komendantem aż do wojny był gen. Mariusz Zaruski.
Wcześniej żaglowiec był szwedzkim szkunerem handlowym i nazywał się "PETREA". W czasie zimy 1934-1935 harcerze wyremontowali go własnymi siłami i na życzenie jego kapitana otrzymał imię rycerza Zawiszy Czarnego. Do wybuchu wojny żeglował po Morzu Bałtyckim i Północnym odwiedzając 27 portów w 10 krajach.
W 1939 r. wpadł w ręce Niemców i po przemianowaniu na "Der Schwarze Husar" służył do szkolenia podchorążych Kriegsmarine. Zdewastowany w ich służbie nie nadawał się już do odbudowy. Odnaleziony i sprowadzony do Gdyni stał i niszczał w stoczni do 1949 roku. Został odholowany i zatopiony w wodach Zatoki Puckiej.
Obecnie tradycje tego żaglowca kontynuuje jego imiennik - "Zawisza Czarny (II)"



1901: Żaglowiec PETREA zbudowany został w 1901r. w Szwecji, w małym mieście Raa koło Helsinborga nad Sundem, za cenę 33 tysięcy koron jako współwłasność 28 udziałowców. Eksploatowany był w okresie 1901-1934 w żegludze małej.

1931: W 1931 otrzymał silnik spalinowy.

1934: Kupiony przez ZHP w 1934 za 29 tysięcy koron, stał przez lato 1934 w Jastarni, wychodzac na zatokę pod dowództwem Jana Kuczyńskiego. W zimie 1934/5 został przebudowany na statek szkolny.

1935 - 1939: W pierwszy rejs wyszedł z Gdyni 29 czerwca 1935. Chrzest jachtu odbył się 29 czerwca 1936 z udziałem pani prezydentowej M. Mościckiej jako matki chrzestnej i wicepremiera E. Kwiatkowskiego reprezentujacego marszałka Rydza-Śmigłego. W latach 1935-1939 odbył 16 rejsów pod dowództwem generała Mariusza Zaruskiego, odwiedzając 27 portów w 10 krajach i przebywając w sumie około 14 000 Mm. W 9 rejsach dla załogi nieharcerskiej (studenci Politechniki Lwowskiej, kandydacj PSM, oficerowie WP, uczniowie i nauczyciele z kół szkolnych LMiK) przeszkolono około 270 osób. Harcerzy bioracych udział w tych 9 rejsach oraz w 7 rejsach tylko dla harcerzy przeszkolono około 430 osób.

1939 - 1949: Uprowadzony przez hitlerowców do Fluisburga koło Flensburga używany był do 1943 do szkolenia podchorażych Kriegsmarine. Odstawiony i bez konserwacji od 1943 uległ zniszczeniu i po odnalezieniu i sprowadzeniu do Gdyni nie nadawał się do remontu. Stał i zawadzał w stoczni w Gdyni. W 1949 został odholowany i zatopiony.

Kilka lat temu wrak został odnaleziony w Zatoce Puckiej przez statek do badań podwodnych Centralnego Muzeum Morskiego. Leży on na głębokości 8 m na pozycji: 54°40,7'N, 18°34,1'E.


DANE TECHNICZNE
długość max. (z bukszprytem)- 39,5 m
dł. kadłuba (między pionami)- 31,0 m
szerokość                   - 8,1 m
zanurzenie                  - 3,1 m
pojemność                   - 168 BRT
powierzchnia żagli          - 400 m2
typ                         - szkuner trzymasztowy
stocznia                    - Raa koło Helsinborga (Szwecja)
materiał poszycia           - drewno

Strona s/y "Zawisza Czarny": www.zawisza.gdynia.pl
OPRACOWANIE: "KTOSIA", "BAKSZTAG"
na podstawie: Paul Bishop - "Żaglowce świata"; www.zeglarstwo.waw.pl; Historia statków i okrętów - album dla kolekcjonerów

Strona główna / Żaglowce polskie / Zawisza Czarny