ISKRA   (II)

barkentyna

Kliknij - powiększenie (17kB)     Wkrótce po kasacji zasłużonego szkunera Marynarki Wojennej ("Iskra"-1977) rozpoczęto dyskusje na temat budowy nowego żaglowca szkoleniowego i czyniono pierwsze do niej przymiarki. Spośród wielu propozycji wybrano jednostkę, której konstrukcja oparta była na kadłubie s/y "Pogoria" (obie konstrukcje zaprojektował polski konstruktor Zygmunt Choreń). Od "POGORII" różni się kształtem rufy, szczegółami zabudowy wnętrza i pokładu oraz bermudzkim bezanżaglem.
Wstępny projekt nowej "Iskry" był wykonany już w 1980 r. Wkrótce po tym rozpoczęto w Stoczni Gdańskiej jej budowę i w 1982 r. była już gotowa. Uroczyste wodowanie okrętu odbyło się 6 marca 1982 r., a 11 sierpnia nastąpiło pierwsze podniesienie bandery i wcielenie okrętu do służby w Marynarce Wojennej.
ORP "Iskra" II jest następcą i kontynuatorem tradycji żeglarskich swojego poprzednika ORP "Iskra" - trzymasztowego szkunera. Nowa jednostka jest barkentyną. Fokmaszt ma ożaglowanie rejowe, grotmaszt - gaflowe, a bezanmaszt - bemudzkie.
Zasadniczym zadaniem realizowanym przez ISKRĘ jest szkolenie podchorążych pierwszego rocznika Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej i studentów Akademii MW im. Bohaterów Westerplatte w Gdynii - przyszłych oficerów polskiej floty wojennej. W czasie krótkiej eksploatacji (do 1997r.) żaglowiec odbył 20 zagranicznych i wiele krajowych rejsów szkoleniowych z podchorążymi na pokładzie. Rejsy te potwierdzały w pełni przydatność jednostki do prowadzenia praktyk kandydatów na oficerów i chorążych MW.

"Iskra" od 1987r. uczestniczy w dorocznych międzynarodowych żeglarskich imprezach regatowo-integracyjnych "The Cutty Sark Tall Ships' Races", popularnie zwanych "Operacja Żagiel".

Za swe dokonania okręt zdobył wiele cennych nagród i wyróżnień. Najcenniejsze z nich to: Kliknij - powiększenie (36kB) W tym samym roku "Iskra" po raz pierwszy pokonała Atlantyk w rejsie szkoleniowym z podchorążymi oraz członkami Międzynarodowej Szkoły pod Żaglami. Trasa rejsu prowadziła z Rotterdamu, gdzie dokonano wymiany załogi, prze Amsterdam, St.Malo, Funchal, St.Cruz de Tenerife, St.George, Nowy Jork, Baltomore, Lervick, Goteborg do Gdyni. Ogółem w terminie od 9 sierpnia do 4 listopada okręt przebył trasę liczącą 12000 mil. Druga wyprawa przez Atlantyk odbyła się dwa lata później, kiedy okręt z podchorążymi II rocznika AMW uczestniczył w "Grand Columbus 1992" odwiedzając kolejne porty: Genova - Cadiz - St.Cruz de Tenerife - San Juan - Filadelfia - Nowy Jork - Boston - Liverpool - Gdynia, przebywając trasę długości 15 414 mil.

W 1995 r. rozpoczął się historyczny rejs pierwszego okrętu Polskiej Marynarki Wojennej dookoła świata. Żegnana 18 kwietnia 1995 r. "Iskra" o godzinie 14:35 odcumowała od nabrzeża w Basenie Prezydenta. Na ceremonii pożegnania zgromadziły się władze instancji państwowej, wojewódzkiej i miejskiej oraz władze wojskowe - Minister Obrony Narodowej, Szef Sztabu Generalnego WP, Dowódca Marynarki Wojennej RP, duchowieństwo, kadra, rodziny i przyjaciele. Osobisty udział ówczesnego prezydenta Lecha Wałęsy i zrzucenie przez niego ostatniej cumy okrętu było wielkim wydarzeniem. "Iskra" w asyście okrętów PMW i jachtów JKM "Kotwica" skierowała się na długą trasę rejsu, podczas którego zaplanowano odwiedzenie 19 portów: St.Cruz de Tenerife, Porto Grande, Rio de Janerio, Cape Town, Port Luis, Benoa, Jakarta, Ujung Pandang, Port Darwin, Fremantle, Melbourn, Hobatr, Sydney, Wellington, Ushuaia, Buenos Aires, Recife, Ponta Delgada, Suothampton. Jak widać zaplanowano trasę wokół globu ziemskiego prowadzącą z zachodu na wschód, aby maksymalnie wykorzystać sprzyjające wiatry i prądy. Na czas wyprawy zaokrętowanych było 58 osób, w tym 19 członków załogi, 34 podchorążych I rocznika i 5 nauczycieli akademickich. Na czas rejsu został opracowany specjalny program zajęć (3 semestry oraz praktyka marynarska i astro-nawigacyjna), który dostosowano do warunków okrętowych i planowanej trasy. Jednym z głównych celów wyprawy "Iskry" był zlot żaglowców z okazji 50-lecia Republiki Indonezji nazwany "Arung Samudera '95" lub "Sail Indonesia '95". Pobyt okrętu w porcie Jakarta trwał od 13 do 21 sierpnia i zakończył się, jak zwykle przy takich okazjach, wielką paradą załóg i żaglowców. "Sail Indonesia '95" pozostało na długo w pamięci jej uczestników. Żeglując po akwenie Oceanu Indyjskiego, "Iskra" napotkała trudne warunki atmosferyczne i przeciwne wiatry, które spowodowały opóźnienie rejsu w stosunku do zakładanego planu. W rezultacie pominięty został port Benoa. Postój w Port Stanley spowodowany był koniecznością przeprowadzenia badań specjalistycznych kmdr. ppor. L.Derlaczowi, który uległ wypadkowi na Oceanie Spokojnym. Zamiast do Southampton okręt przybył do Portsmouth. ORP Iskra w rejsie dookoła świata odwiedzila 19 portów w 11 państwach. Zmiany w planie rejsu wywołały także napięcie wśród dyplomatów organizujących powitania i przygotowujących programy spotkań w portach. Cóż, okręt musiał zdążyć do gdyni na 10 lutego 1996 r., na rocznicę zaślubin z morzem i obchody 70-lecia Gdyni. Plan zakładał początkowo zakończenie rejsu 12 lutego. Postój w ostatnim porcie zagranicznym Portsmouth trwał zaledwie kilkanaście godzin zamiast planowanych 4-5 dni. Podobnie wyglądała sytuacja w portach australijskich Fremantle, Melbourn i Hobart. Wywołało to zdziwienie i niepokój Polonii, która między innymi pomogła w finansowaniu rejsu. Ekstremalnie trudne warunki hydrometeorologiczne "Iskra" napotkała na Oceanie Spokojnym przed przylądkiem Horn. Siła wiatru osiągała 12 stopni w skali Beauforta (maksymalnie prędkość wiatru wyniosła 75 węzłów), a fale osiągały wysokość ok. 15 m. Powitanie okrętu w Gdyni, po trudnym przejściu zalodzonych obszarów Zatoki Maklemburskiej i Zatoki Gdańskiej, odbyło się w planowanym terminie 10 lutego 1996 r. Mimo dużego mrozu na powitanie okrętu przybyli przedstawiciele rządu, MON, Marynarki Wojennej oraz rodziny załogi i społeczeństwo Gdyni. "Iskra" w towarzystwie okrętów i śmigłowców Marynarki Wojennej zacumowała przy akompaniamencie syren okrętowych i armatniego salutu powitalnego.

Do roku 1997 "Iskra" miała w swej statystyce 79 rejsów, z czego 39 wiązało się z realizacją zadań praktyki morskiej podchorążych i kadetów. Dziewięciokrotnie okręt ten uczestniczył w zlotach żaglowców i regatach "Cutty Sark Tall Ships' Races". Te trwające ponad 30 dni imprezy żeglarskie są dobrze zorganizowane przes Sail Training Associacion (STA). Płacąc jedynie wpisowe korzysta się z darmowych postojów w portach (z reguły 4-5 portów) i wielu imprez towarzyskich. Doskonałą formułą tej imprezy jest tzw. "Cruis in Company", czyli żegluga między portami okrętów z mieszaną załogą, której część stanowią reprezentacje innych jednostek. Jest to okazja do doskonalenia języka, poznawania zwyczjów żeglarskich uczestników regat i nawiązywania przyjaźni.

Iskra II 
DANE TECHNICZNE
długość max.       - 48,4 m
dł. kadłuba        - 42,7 m
wysokość max.      - 33,5 m
szerokość          - 8,0 m
zanurzenie         - 3,8 m
tonaż              - 299 BRT
wyporność          - 341 ton
powierzchnia żagli - 958 m2
silnik             - 310 KM, Diesel
załoga             - 54 osoby
rok budowy         - 1982
typ                - barkentyna
stocznia           - Stocznia Gdańska
materiał konstr.   - stal
armator            - Marynarka Wojenna RP

OPRACOWANIE: "KTOSIA"
na podstawie: A.Komorowski - "Okręty szkoleniowe Marynarki Wojennej w latach 1927-1997" wyd. AMW; Paul Bishop - "Żaglowce świata"; www.zeglarstwo.waw.pl

Strona główna / Żaglowce polskie / Iskra II